รู้จักกับโป๊ะตะเกียง Pyrex

สำหรับนักสะสมตะเกียง Coleman เมื่อเห็นแบรนด์ Pyrex จะรู้จักมักคุ้นเป็นอย่างดี เนื่องเพราะปัจจุบันนี้ ก็ยังคงพบเห็นอยู่เสมอ แต่หลายท่านอาจจะยังไม่ทราบว่าโป๊ะ Pyrex มีที่มาอย่างไร ก็ถือโอกาสนี้เล่าเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยสู่กันฟัง ท่านที่ทราบหรือขี้เกียจอ่าน ข้ามไปได้เลยครับ

Otto Schott นักเคมี ชาวเยอรมัน

ในปี ค.ศ. 1887 นาย Otto Schott นักเคมี ชาวเยอรมัน ได้ค้นพบว่าการเพิ่ม "โบรอนออกไซต์" ในองค์ประกอบของแก้ว ทำให้สามารถต้านทานแรงกระแทกจากความร้อน และทนต่อการเปลี่ยนแปลงอุณภูมิโดยฉับพลันได้  สิ่งนี้เป็นเรื่องใหม่ และได้รับความสนใจอย่างกว้างขวาง ต่อมา นาย Otto Schott ได้ก่อตั้งบริษัทขึ้นมาชื่อว่า บริษัท ชอทท์เอจี และวางจำหน่ายผลิตภัณฑ์แก้วทนความร้อนในชื่อดูแรน (Duran) อ่านถึงตรงนี้ นักเล่นตะเกียงรุ่นเก่าค่ายเยอรมัน เช่น  Petromax, Aida อาจจะคุ้นๆ โป๊ะที่พิมพ์ว่า Schott หรือ Duran  ขึ้นมา 

 
โป๊ะตะเกียง Aida และ Petromax จะมีโลโก้ของบริษัท ชอทท์ เอจี ปรากฏอยู่

25 ปี ต่อมา ( ปี 1912 ) ยูจีน ซัลลิแวน (Eugene Sullivan) ผู้อำนวยการหน่วยวิจัยของบริษัท คอร์นิง ( Corning - USA. ) ได้พัฒนาแก้วต่อจาก Schott และได้พัฒนาองค์ประกอบของแก้วแบบใหม่ ซึ่งมีส่วนผสมของตะกั่ว และมีความเหนียวแน่นมากขึ้น โดยมีจุดประสงค์ที่จะใช้กับตะเกียง และแบตเตอรี่ และเรียกแก้วชนิดนี้ว่า “ Nonex “ ซึ่งสามารถใช้งานได้ดี

 
ภาพซ้าย บริษัท Corning Limited , ภาพขวา - Jessie Littleton และภรรยา Bessie Littleton

3 ปี หลังจากนั้น ( ในปี 1915 – ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 ) เจสซี ลิตเติลตัน (Jessie Littleton) นักวิทยาศาสตร์ที่ร่วมพัฒนาแก้ว Nonex ของ บริษัท Corning มีแรงจูงใจอันเนื่องจากภรรยาเขา ( Bessie Littleton ) ทำชามเซรามิกก้นลึกแตก เขาจึงนำแก้วโนเนกซ์ที่ใช้ทำแบตเตอรี่มาตัดให้สั้นและให้ภรรยานำ ไปอบเค้ก ปรากฏว่าอบได้สม่ำเสมอดี และต่อมาบริษัท คอร์นิ่ง ได้เลิกใช้ตะกั่วเป็นส่วนผสมในแก้วโนเนกซ์เพื่อให้แก้วชนิดนี้เหมาะสำหรับใช้เป็นผลิตภัณฑ์สำหรับใส่อาหาร และเปิดตัวพร้อมออกบทความ “Bake in Glass”


   

ตัวอย่างโปสเตอร์ที่ Pyrex ใช้โฆษณาในสมัยนั้น

และนี่คือจุดกำเนิดของการนำแก้ว Nonex  ซึ่งต่อมาได้ถูกตั้งชื่อในแบรนด์ Pyrex  ซึ่งต้องการให้คล้องจองกับคำว่า Nonex นั่นเอง  และโรงงาน Pyrex USA. จึงถือกำเนิดขึ้น โดยมีจานพายที่ใช้ในเตาอบ เป็นผลิตภัณฑ์แรกที่ถูกทำขึ้น ต่อมา Brand Pyrex เป็นที่นิยมอย่างมาก 


คนงานในโรงงาน Pyrex

7 ปี หลังจากนั้น ( ปี 1922 ) Pyrex ได้สร้างโรงงานขึ้นใน  Bagneaux-sur-Loing (เขตปารีส ประเทศฝรั่งเศษ )  และ ได้สร้างและพัฒนาเครื่องเป่าแก้วและปรับปรุงคุณสมบัติของแก้ว Nonex ได้สำเร็จ พวกเขาเรียกแก้วชนิดนี้ว่า  borosilicate  ซึ่งสามารถทำให้แก้วชนิดนี้มีรูปทรงตามที่ต้องการได้มากขึ้น ทนความร้อน และแก้วชนิดนี้ถูกนำมาใช้ในอุตสาหกรรมต่างๆ รวมถึงในห้อง Lab ทำให้โป๊ะของ Schott และ Duran ค่อยๆ ลดความนิยมลงไปในที่สุด



ในช่วงประมาณปี 1930 Coleman ได้เลือกให้ Pyrex เป็นผู้ทำโป๊ะตะเกียงเพื่อจำหน่ายในหลายรุ่น อาจเรียกได้ว่าเกือบจะทุกรุ่น และโป๊ะตะเกียงเหล่านี้เรายังคงพบเห็นได้จนถึงทุกวันนี้

ไม่มีใครตอบได้ว่า โป๊ะตะเกียงที่ท่านสะสมในตะเกียงสุดรัก มันผ่านร้อนผ่านหนาวมายาวนานเท่าไหร่ แต่นั่นเป็นเครื่องพิสูจน์ได้ว่า Pyrex เป็นแบรนด์ที่อยู่คู่กับ Coleman มาช้านาน มันรับใช้ และให้ความสุขให้กับบรรดานักสะสมตะเกียงทั่วโลกมากว่า 80 ปี มาจนทุกวันนี้ และทั้งหมดนี้ก็เป็นเรื่องเล่าของโป๊ะตะเกียงยี่ห้อ Pyrex ครับ.

รวบรวม / เรียบเรียง โดย www.colemanpartsthailand.com
14 มีนาคม 2563